Tien aanbieders van deel- en huurfietsen in Nederland gaan samenwerken. Ze willen het gebruik van deelfietsen makkelijker maken, vooral voor mensen die fietsen van verschillende bedrijven willen gebruiken. Klanten moeten nu voor elke aanbieder een aparte app installeren en apart borg betalen. Door de samenwerking hoeft dat niet meer. De initiatiefnemers hopen dat meer bedrijven zich aansluiten.

Dit wordt maandagavond bekend gemaakt tijdens een debat over deelfietsen in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam, waar de bedrijven een intentieverklaring zullen ondertekenen. Per 1 mei moeten de fietsen van de deelnemende bedrijven zichtbaar zijn voor elkaar. Uiterlijk per 1 maart 2019 kunnen consumenten met één account bij alle aanbieders fietsen gebruiken en betalen. Tour de Force, een organisatie die het fietsbeleid van Rijk, provincies en gemeenten coördineert, heeft de bedrijven bijeengebracht.

Het samenwerkingsverband bestaat uit grote buitenlandse bedrijven zoals Mobike uit China (actief in Rotterdam) en Donkey Republic uit Denemarken (tot voor kort actief in Amsterdam), maar ook uit kleine lokale aanbieders zoals Cykl uit Wageningen en Haagsche stadsfiets. In Amsterdam doen Flickbike, Hello-bike (Zuidas) en Urbee (elektrische fietsen) mee. Het Duitse Nextbike werkt samen met vervoerder Arriva, BimBimBikes uit Rotterdam is een platform voor wereldwijd fietsen huren.

90 procent van de fietsen

Ofo uit China (actief in Rotterdam) en oBike uit Singapore (de meest zichtbare deelfiets, geel-grijs), doen niet mee. Ronald Haverman, oprichter van de OV-fiets en nu verbonden aan Mobike, spreekt van een „brede coalitie van op de markt aanwezige partijen”. Haverman: „Als je oBike buiten beschouwing laat, gaat het om 90 procent van de fietsen met een smartlock in Nederland.” Deelfietsen hebben sloten die via een app worden geopend.

Na een mislukte introductie vorig jaar hopen de deelfietsbedrijven op een herkansing. In de zomermaanden werden alleen al in Amsterdam 5 tot 7.000 fietsen geplaatst door vier bedrijven die zo snel mogelijk marktaandeel wilden veroveren. De overdaad aan ongevraagde fietsen in de schaarse openbare ruimte leidde tot veel ergernis bij bewoners, ondernemers en gemeente. In oktober volgde een verbod.

Net als vervoersdeskundigen denkt de gemeente Amsterdam dat de deelfiets – in feite een huurfiets, maar zonder vaste stallingslocatie – wel degelijk kan bijdragen aan meer ruimte en mobiliteit in de stad. Van de 847.000 fietsen in Amsterdam (op 845.000 inwoners) is 43 procent in de openbare ruimte gestald. De stad streeft met nieuw deelfietsbeleid naar meer ritten met minder fietsen. Amsterdammers die weinig fietsen of geen fiets hebben en frequente bezoekers zoals forenzen zijn de doelgroep. Toeristen fietsen te weinig en kunnen terecht bij de reguliere fietsverhuurders.

Verplichte stallingen

De in december gepresenteerde Nota Deelfiets van de gemeente Amsterdam ligt tot en met 16 februari ter inspraak. Amsterdam wil maximaal drie partijen een vergunning geven voor twee jaar, met een jaar mogelijke verlenging. Zij mogen maximaal 3.000 fietsen plaatsen, 9.000 totaal, die minimaal vier keer per dag gebruikt moeten worden. In het centrum, bij ov-locaties en in parken komen verplichte stallingen. Daarbuiten kunnen de deelfietsen overal worden geparkeerd.

Volgens Haverman staat de samenwerking van de tien bedrijven los van het Amsterdamse plan. De concurrentie voor die markt blijft in stand. Hij weet nog niet of Mobike zal proberen een van de drie vergunningen binnen te slepen. „Amsterdam doet alsof de deelfiets een tweede kans krijgt, maar zoals het er nu uitziet zijn er meer barrières dan kansen. Een verbod op vrij parkeren in het centrum is zeer ontmoedigend. Met zulke belemmeringen krijgt de deelfiets geen ruimte.”